Nietypowy wzrost znamienia Spitza podczas terapii hormonem wzrostu – studium przypadku

Czy hormonalna terapia może przyspieszyć rozwój znamienia Spitza?

Spitz nevus (SN) to rzadki nowotwór melanocytarny złożony z komórek wrzecionowatych, który typowo pojawia się w dzieciństwie. Mimo że zazwyczaj ma łagodny charakter, jego atypowe prezentacje kliniczne mogą stanowić wyzwanie diagnostyczne dla dermatologów i pediatrów. Szczególnie interesujące są przypadki, w których obserwuje się nietypową dynamikę wzrostu zmiany, zwłaszcza w kontekście stosowania terapii hormonalnych. Przedstawiamy przypadek 10-letniej pacjentki z atypową prezentacją znamienia Spitza, u której zaobserwowano przyspieszony wzrost zmiany w trakcie leczenia somatotropiną.

Dziesięcioletnia dziewczynka o fototypie V z niskim wzrostem została skierowana do dermatologa z powodu zmiany skórnej w okolicy potylicznej, która rozwijała się przez 6 miesięcy. Początkowo zmiana miała postać czerwonej grudki o średnicy 0,5 cm i pozostawała stabilna przez okres trzech miesięcy. Co istotne, w tym samym czasie dziecko rozpoczęło terapię somatotropiną podawaną podskórnie z powodu niskiego wzrostu. Zbieżność czasowa rozpoczęcia leczenia hormonalnego i znacznego przyspieszenia wzrostu zmiany skórnej stanowi interesujący aspekt kliniczny tego przypadku. “Związek między stosowaniem hormonu wzrostu a przyspieszonym rozwojem istniejących znamion melanocytarnych wymaga dalszych badań, ale klinicyści powinni być świadomi takiej możliwości” – wskazują autorzy prezentacji.

Jakie wyzwania diagnostyczne stawia nietypowa prezentacja znamienia?

Badanie dermatologiczne ujawniło guzkowatą, wielopłatową zmianę o twardej konsystencji i różowo-czerwonym zabarwieniu, osiągającą około 2 centymetrów średnicy. Czy taka prezentacja kliniczna powinna budzić niepokój onkologiczny? W przypadku szybko rosnących zmian melanocytarnych u dzieci, szczególnie tych o nietypowej morfologii, różnicowanie między łagodnym znamieniem a potencjalnie złośliwym nowotworem staje się kluczowe. Badanie dermoskopowe wykazało obecność błyszczących białych struktur, atypowych naczyń, obszarów o zabarwieniu czerwonym i różowym oraz pozostałości szarej pigmentacji – cechy, które mogą występować zarówno w zmianach łagodnych, jak i złośliwych.

Analiza histopatologiczna wykazała złożone znamię melanocytarne z przewagą komórek wrzecionowatych. To kluczowy element diagnostyczny, ponieważ obecność komórek wrzecionowatych jest charakterystyczna dla znamienia Spitza. Badanie immunohistochemiczne potwierdziło rozpoznanie, wykazując pozytywną reakcję na markery S100, SOX10, p16 i Ki67, przy jednoczesnej negatywnej reakcji na HMB45, CD31, CD34, CD57 i Tyrozynazę. Taki profil immunohistochemiczny jest spójny z rozpoznaniem złożonego znamienia Spitza (SN) i pozwala na wykluczenie czerniaka, który stanowi główne rozpoznanie różnicowe w tego typu przypadkach.

Znamiona Spitz dermoskopowo charakteryzują się trzema głównymi wzorcami: gwiaździstym (starburst), regularnie rozmieszczonymi naczyniami kropkowymi oraz globularnym z siateczkowatą depigmentacją. W przypadku naszej pacjentki obserwowano jednak atypowy obraz dermoskopowy, co podkreśla znaczenie kompleksowej diagnostyki, obejmującej zarówno badanie kliniczne, dermoskopowe, jak i histopatologiczne. Warto zauważyć, że zmiany guzkowe, jak ta opisywana w przypadku, powinny być wycięte lub ściśle monitorowane ze względu na trudności w jednoznacznej ocenie klinicznej i dermoskopowej.

Jak zmodyfikować podejście kliniczne w świetle nietypowego przypadku?

Szczególnie interesującym aspektem tego przypadku jest potencjalny związek między stosowaniem hormonu wzrostu a przyspieszonym wzrostem istniejącego znamienia melanocytarnego. Chociaż dowody naukowe łączące wzrost znamion melanocytarnych z zastosowaniem hormonu wzrostu są ograniczone, istnieje możliwość, że istniejące wcześniej znamiona melanocytarne mogą być stymulowane przez egzogenną somatotropinę, prowadząc do przyspieszenia wzrostu zmiany. “Nasze obserwacje sugerują, że klinicyści powinni zwracać szczególną uwagę na zmiany skórne u pacjentów poddawanych terapii hormonem wzrostu, zwłaszcza gdy wykazują one nietypową dynamikę rozwoju” – podkreślają autorzy.

Przypadek ten reprezentuje atypową prezentację znamienia Spitza, charakteryzującą się wielopłatową morfologią, odmienną od wcześniej opisywanych zmian polipowatych, oraz niezwykle szybkim tempem wzrostu potencjalnie związanym z zastosowaniem somatotropiny. Jakie implikacje kliniczne niesie ze sobą ta obserwacja? Przede wszystkim wskazuje na potrzebę ścisłego monitorowania zmian skórnych u dzieci poddawanych terapii hormonem wzrostu, szczególnie tych z istniejącymi już znamionami melanocytarnymi.

Interdyscyplinarne podejście, łączące ekspertyzę dermatologów, pediatrów i onkologów, jest niezbędne w przypadku diagnostyki i leczenia atypowych znamion u dzieci. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie postępowanie mogą zapobiec niepotrzebnym procedurom chirurgicznym, jednocześnie zapewniając bezpieczeństwo pacjenta. Czy należy modyfikować protokoły monitorowania zmian skórnych u dzieci leczonych somatotropiną? To pytanie pozostaje otwarte i wymaga dalszych badań klinicznych.

Podsumowanie

Przedstawiony przypadek dotyczy 10-letniej pacjentki z rzadkim nowotworem melanocytarnym – znamieniem Spitza, u której zaobserwowano nietypowo szybki wzrost zmiany w trakcie terapii hormonem wzrostu (somatotropiną). Zmiana, początkowo mająca postać czerwonej grudki o średnicy 0,5 cm, w ciągu 6 miesięcy przekształciła się w guzkowatą, wielopłatową strukturę o średnicy 2 cm. Kompleksowa diagnostyka, obejmująca badanie dermoskopowe i histopatologiczne, potwierdziła rozpoznanie złożonego znamienia Spitza. Przypadek ten zwraca uwagę na potencjalny związek między terapią hormonalną a przyspieszonym wzrostem zmian melanocytarnych, podkreślając konieczność ścisłego monitorowania zmian skórnych u pacjentów poddawanych terapii hormonem wzrostu oraz znaczenie interdyscyplinarnego podejścia w diagnostyce i leczeniu atypowych znamion u dzieci.